Johannes Botes (HOOGHIEMSTRA)
1771 - 1828 (~ 57 jaar)
-
Naam Johannes Botes (HOOGHIEMSTRA) Doop (CHR) 10 sep 1771 Warga/Wartena 
Geslacht Mannelijk Woonplaats Midsburen Beroep boer Overlijden 07 dec 1828 Wartena - om drie uur s'ochtends
- Memories kantoor Sneek
Bron: Memories van successie
Soort registratie: Inschrijving Memorie van successie
Plaats: Sneek
Bijzonderheden:
Filmnummer: 275
Er behoorde onroerend goed tot de nalatenschap
boer; weduwnaar van Trijntje Tjerks v.der Meer; man van Elisabeth Sybrens Zwart (gehuwd in 1812: erft testamentair 1/4); vader van Tjerk, boerenknecht, Antje, boerendienstmeid en Marijke Johannes Hooghiemstra (vrouw van Pieter Sybrens Terpstra, slager Wytgaard) (allen uit 1e huwelijk).
Saldo fl. 2.258,68.
Overledene:
Johannes Botes Hooghiemstra, overleden op 07-12-1828, wonende te Wartena
Aantekeningen - Op 27 januari 1798 trekt Johannes Botes, gesterkt door zijn vader, naar Leeuwarden om met zijn vader zijn handtekening te zetten onder een 5-jarig pachtcontract en wordt Johannes Botes op 26-jarige leeftijd zelfstandig boer op Tjallehem. Een kopie van het pachtcontract is hieronder bijgevoegd.
"Tjallehem", ook wel "Het Hooghiem" genoemd, is nu gelegen aan de weg halverwege tussen Warga en Wartena direkt aan de noord- en overkant van het water "Het Langdeel". Deze weg langs het Langdeel is pas omstreeks 1870 aangelegd. Aan de zuidkant van het Langdeel lag de Jornahuisterpolder, volledig eigendom van Tjerk Hanses van der Meer. Tjerk Hanses van der Meer was zodoende de buurman van Johannes Botes. In 1799 trouwt Johannes Botes met Trientje Tjerks, de dochter van zijn buurman Tjerk Hanses van der Meer. Tjerk Hanses van der Meer is achteraf dus de oorsprong van de vele keren dat de naam van Tjerk binnen onze stamboom voorkomt.
NAAMSAANNAME op 27-12-1811 (zie hieronder).
Johannes Botes was getuige bij het huwelijk van zijn broers Hessel en Fedde. Bij het huwelijk van Fedde komen we voor het eerst de naam Trienke Tjerks tegen. Zij was namelijk ook getuige bij dit huwelijk. Na het overlijden van Trienke Tjerks hertrouwt Johannes Botes op 24-10-1812 met Elisabeth Sijbrens.
Op 3 en 4 februari 1825 werd Friesland getroffen door een watersnood. Een verslag hiervan is hieronder bijgevoegd.
In het floreencohier van 1838 van Wartena wordt genoemd als meier(se)van Tjallehem, alias "Het Hooghiem" (floreennr. 1, bijlage 2): Johannes Botes weduwe. Eigenaar: Marius van Heloma. Floreenen: acht floreenen, achtien stuivers.
In 1848 is bruiker (=pachter): Ate Sijtzes van der Meer.(zie "Alle Media nr.15".)
Kad.nrs. Warga, sectie B, nrs. 1, 3 t/m 11, 33, 786, 795. Oppervlakte 25ha en 72 are (70 pondemaat), (bijlage 4).
Aannemende dat Tjerk Johannes het bedrijf na 1828 voortzette en het feit dat Bonifacius (zoon van Tjerk Johannes) op 13 maart 1845 nog in Warga gedoopt is en dat in 1848 Ate Sijtzes van der Meer pachter van Tjallehem geworden is, neem ik aan dat Tjerk Johannes vòòr 1848 al geen "boer" meer was.
"Het Hooghiem" heeft volgens mijn gegevens in 1938 een rigoreuze verbouwing ondergaan. Van deze boerderij heb ik nog een foto gevonden (zie afb. "Alle Media nr.96"). In 1967 (zie "Alle Media 172") is deze boerderij afgebrand. Op precies dezelfde plaats is daarna nieuwbouw gepleegd (zie afb. "Alle Media nrs. 179 en 180"). Ondanks dat dit een naar mijn mening prachtige boerderij was, is deze boerderij omstreeks 2010 weer afgebroken om plaats te maken voor een recreatieve functie.
Persoon-ID I60 Het Hooghiem Laatst gewijzigd op 6 okt 2023
Vader Boote Abes, ged. 13 mrt 1733, Warga/Wartena ovl. 10 jul 1803, Wartena (Leeftijd ~ 70 jaar) Moeder Marijke Hessels, ged. 03 okt 1735, Warga/Wartena ovl. 07 mrt 1811, Wartena (Leeftijd ~ 75 jaar) Huwelijk 12 jan 1764 Warga Getuige(n) bij huwelijk Bokke Abes en Boukjen Ages Gezins-ID F11 Gezinsblad | Familiekaart
Gezin 1 Trientje Tjerks (van der Meer), geb. 22 jun 1778 ovl. 25 apr 1808, Wartena (Leeftijd 29 jaar) Huwelijk 18 aug 1799 Type: civil Getuige(n) bij huwelijk Laurens Botes en Antie Tjerks Kinderen 1. Akka Johannes Hooghiemstra, ged. 22 jul 1800, Warga ovl. 13 mei 1808 (Leeftijd ~ 7 jaar)+ 2. Maria Johannes Hooghiemstra, ged. 20 mei 1802, Warga ovl. 24 apr 1849, Wytgaard (Leeftijd ~ 46 jaar)3. Bote Johannes Hooghiemstra, ged. 30 jul 1803, Warga ovl. 10 dec 1812, Wartena (Leeftijd ~ 9 jaar)+ 4. Tjerk Johannes Hooghiemstra, ged. 10 jul 1805, Warga/Wartena ovl. 22 okt 1860, Joure (Leeftijd ~ 55 jaar)+ 5. Anna Johannes Hooghiemstra, ged. 10 jun 1807, Warga ovl. 19 okt 1859, Warga (Leeftijd ~ 52 jaar)Documenten 
1811 Naamsaanname Hooghiemstra
Het document waarbij Johannes Botes op 27 december 1811 de achternaam van "Hooghiemstra" aannam. Dit is tevens de allereerste handtekening door een "Hooghiemstra" van onze Hooghiemstra tak is gezet.
1836b Situatie pachtland Johannes Botes en eigendommen van zijn schoonvader Tjerk Hanzes van der Meer
Een afdrukje van een oude kaart van Eekhoff omstreeks 1840. In het rood het pachtland van Johannes Botes Hooghiemstra. Het land van Tjerk Hanzes van der Meer is blauw ingekleurd. Eekhoff vermeldde destijds al de naam en plek van "Het Hooghiem" en de plek waar de schuilkerk stond. De RK schuilkerk stond naast en tegen de boerderij van Tjerk Hanzes van der Meer aan. Mooi is om te zien dat Eekhoff ook op details lette. Bij de poldersloot om de Jornahuisterpolder heeft Eekhoff 2 "Zetten" aangegeven. Een "zet" was een houten draaiplank over de sloot heen zodat voetgangers door de weilanden heen van het ene dorp Wartena naar het andere dorp Warga konden komen. Op een andere kaart van Eekhoff is bij "Het Hooghiem" een "Overzet" aangegeven. Dat was een plek waar men met een bootje naar de overkant kon worden gebracht. Alleen al op dit kaartje zijn een tiental molens terug te vinden. Johannes Botes werd op vrij jonge leeftijd boer en zal dus weinig ervaring hebben gehad. Waarschijnlijk heeft hij veel van zijn buurman en schoonvader kunnen leren.Fotos woonomgeving familieleden 
1730 Warga, de oude schuilkerk
Lang is men er vanuit gegaan dit de tekening was van de boerderij met de Schuilkerk in de Jornahuistermeer. Tegen de boerderij aan zou een glimp te zien zijn van de oude schuilkerk, waar alle katholieke familieleden van voor 1850 zijn gedoopt, getrouwd en van waaruit ze zijn begraven. Op deze boerderij zou dan tot 1836 Tjerk Hanses van der Meer, de schoonvader van Johannes Botes hebben gewoond. Nadere bestudering van deze tekening door ingewijden geeft aan dat de tekening niet overeen kan komen met de werkelijke situatie ter plaatse, waardoor grote twijfel is ontstaan over de juistheid van die eerdere bevindingen.Gezins-ID F10 Gezinsblad | Familiekaart Laatst gewijzigd op 25 feb 2015
Gezin 2 Elisabeth Sybrens (Zwart), ged. 12 jul 1786, Warga/Wartena ovl. 18 mei 1859, Wartena, in'e lytse Mar (Leeftijd ~ 72 jaar) Huwelijk 24 okt 1812 Roordahuizum Type: civil Kinderen 1. Jetske Johannes Hooghiemstra, ged. 19 sep 1813, Warga/Wartena ovl. 23 jun 1818, Warga (Leeftijd ~ 4 jaar)Documenten 1836b Situatie pachtland Johannes Botes en eigendommen van zijn schoonvader Tjerk Hanzes van der Meer
Een afdrukje van een oude kaart van Eekhoff omstreeks 1840. In het rood het pachtland van Johannes Botes Hooghiemstra. Het land van Tjerk Hanzes van der Meer is blauw ingekleurd. Eekhoff vermeldde destijds al de naam en plek van "Het Hooghiem" en de plek waar de schuilkerk stond. De RK schuilkerk stond naast en tegen de boerderij van Tjerk Hanzes van der Meer aan. Mooi is om te zien dat Eekhoff ook op details lette. Bij de poldersloot om de Jornahuisterpolder heeft Eekhoff 2 "Zetten" aangegeven. Een "zet" was een houten draaiplank over de sloot heen zodat voetgangers door de weilanden heen van het ene dorp Wartena naar het andere dorp Warga konden komen. Op een andere kaart van Eekhoff is bij "Het Hooghiem" een "Overzet" aangegeven. Dat was een plek waar men met een bootje naar de overkant kon worden gebracht. Alleen al op dit kaartje zijn een tiental molens terug te vinden. Johannes Botes werd op vrij jonge leeftijd boer en zal dus weinig ervaring hebben gehad. Waarschijnlijk heeft hij veel van zijn buurman en schoonvader kunnen leren.Gezins-ID F13 Gezinsblad | Familiekaart
-
Gebeurteniskaart 
Doop (CHR) - 10 sep 1771 - Warga/Wartena 
Huwelijk - Type: civil - 24 okt 1812 - Roordahuizum 
Overlijden - 07 dec 1828 - Wartena = Link naar Google Earth Pin Legenda 
: Adres
: Locatie
: Stad/Dorp
: Gemeente/Graafschap
: Staat/Provincie
: Land
: Nog niet ingesteld
-
Documenten 1798 1e Pachtcontract uit 1798
Het eerste pachtcontract uit 1798 waarbij Johannes Botes, gesterkt door zijn vader Bote Abes, pachter (huurder) wordt van het Hooghiem. Johannes was toen 26 jaar oud. Ik neem aan dat Bote Abes garant moest staan voor Johannes Botes voor het betalen van de eerste huursom en daarvoor mede moest ondertekenen. Er wordt voor 160 florenen een Sathe met 39 pondematen (ongeveer 14,5 ha.) gehuurd voor een periode van 5 jaar van Arent Johannes van Sminia.
Op 5 februari 1802 wordt het 2e pachtcontract getekend, dan niet in het bijzijn van Bote Abes, maar in het bijzijn van echtgenote Trijntje Tjerks. In dit pachtcontract wordt dan ook voor het eerst gerept en geschreven over "Tjallehem of doorgaans 't Hooghiem genoemd". Hij betaalt dan ineens aan pacht 500 gulden.
In het pachtcontract van 22-08-1817 wordt gesproken over de huur van 70 pondematen (bijna 26 ha.) voor de huur van 580 gulden.
Als ik die huurbedragen vergelijk neem ik aan dat die oppervlakte ook al in 1802 van toepassing was.1990 Overzicht op hedendaagse luchtfoto
Een overzicht van hoe de pachtlanden qua gebruik tussen de jaren 1800 en 1840 bij het Hooghiem hebben gelegen. Frappant is dat het slotenpatroon, ondanks een ruilverkaveling, nog steeds bijna overeenkomt met de situatie in 1832. In 1832 was er echter nog geen directe verbindingsweg (zie luchtfoto) tussen Warga en Wartena. De weg is omstreeks 1870 aangelegd. Voor die tijd liep de verbinding destijds door de weilanden en over de kades naar het andere dorp
1832 Pachtland kadastraal
Het pachtland bij het Hooghiem naar de situatie omstreeks 1832
1832 De staat van eigendommen
De kadastrale omschrijving van de percelen behorende bij het Hooghiem zoals ze bekend en in bezit waren bij de Van Heloma Stichting omstreeks 1832
(Levens)Verhalen 
1600 De Geschiedenis van Warga en Wartena
Een impressie van hoe Warga en Wartena zijn ontstaan en hoe de gemeenschap in elkaar stak. Vanaf het begin van deze stamboom tot aan 1853 hebben onze voorouders altijd in Warga of Wartena gewoond. Na 1800 kwam er langzaam wat verandering in dit patroon. Voor 1853 maakten Warga en Wartena nog deel uit van de gemeente Idaarderadeel.1825 De watersnood
Een relaas over de gebeurtenissen in 1825 e.e.a. zoals Johannes Botes en Tjerk Johannes dit destijds beleefd hebben1862 RK Kerk te Warga
De aanleiding voor het bouwen van de huidige RK kerk te Warga was een brief, geschreven door de weduwe van Johannes Botes Hooghiemstra waarbij zij financien beschikbaar stelde voor de bouw
Fotos woonomgeving familieleden 
2016 Boerderij Tjerk Hanzes van der Meer
De nog steeds bestaande boerderij waar Tjerk Hanses van der Meer, buurman en schoonvader van Johannes Botes en grootvader (pake) van Tjerk Johannes Hooghiemstra, boerde rond 1800. Bij of in deze boerderij was de oude schuilkerk van Warga gevestigd. Hier werden dus voor 1863 onze familieleden en de katholieken uit Warga en Wartena gedoopt.
Notarieel Archief 
1791 Aangifte overlijden Jetske Rienks
Aangifte overlijden van Jetske Rienks door Johannes Botes. Op de linker helft van de pagina wordt de aangifte in het Nederlands vermeld en aan de rechter kant van de pagina in het Frans. De notaris heeft zichzelf in deze aangifte verheven tot "Keizerlijke Notaris".
Jetske is waarschijnlijk overleden ten gevolge van de geboorte van Maria Sybrens. Ten tijde van het overlijden van Jetske was Elisabeth Sybrens nog geen 5 jaar oud en Johannes Botes bij de aangifte van het overlijden van Jetske 20 jaar oud. Later werd Elisabeth de 2e echtgenote van Johannes Botes. Ze hebben elkaar waarschijnlijk dus van jongs af aan gekend.